Silmarile to najcenniejsze klejnoty, jakie kiedykolwiek powstały w historii Śródziemia. Ich stworzenie, a następnie kradzież, wywołały szereg dramatycznych wydarzeń, które zdominowały opowieść o pierwszej erze w „Silmarillionie” J.R.R. Tolkiena. Wiele kluczowych postaci oraz cała przyszłość Ardy zostały uwikłane w te piękne, ale tragiczne klejnoty.
1. Stworzenie Silmarili przez Fëanora
Silmarile zostały stworzone przez Fëanora, jednego z najpotężniejszych i najzdolniejszych elfów w historii. Fëanor był księciem Noldorów, słynącym z niezrównanych umiejętności rzemieślniczych i niebywałej inteligencji. W Valinorze, krainie błogosławionych, dokonał dzieła, które przekroczyło możliwości kogokolwiek innego – stworzył Silmarile, trzy przepiękne klejnoty, w których zamknął światło Dwóch Drzew Valinoru: Telperiona i Laureliny.
Silmarile były niezwykle czyste i promieniały własnym blaskiem. W ich wnętrzu odbijało się światło, które nie tylko pięknie lśniło, ale także niosło świętość i czystość Valinoru. Przez Fëanora, światło Dwóch Drzew zostało zamknięte w formie trzech klejnotów, które stały się najcenniejszym skarbem Valarów i elfów.
- Symbolika Silmarili: Dla elfów i Valarów Silmarile były symbolem doskonałości, piękna i magii, a także wiecznej harmonii między naturą i sztuką. Światło Silmarili miało zdolność przemawiania do serc tych, którzy je ujrzeli, ale także potrafiło rozbudzić w nich nieposkromione pragnienie posiadania.
2. Rola Silmarili w Historii Śródziemia
Silmarile szybko zyskały sławę i stały się obiektem pożądania wielu, zarówno wśród Valarów, jak i elfów. Fëanor, choć stworzył je w akcie czystej sztuki, stał się z biegiem czasu zaborczy i nie chciał nikomu oddać swoich klejnotów. Miał bowiem przeczucie, że ich utrata sprowadzi nieszczęście, co okazało się prorocze.
3. Zdrada Morgotha i Kradzież Silmarili
Morgoth, wcześniej znany jako Melkor, był najsilniejszym z Valarów, jednak jego serce wypełniała chciwość i nienawiść do piękna stworzonego przez Ilúvatara i jego Dzieci. Zazdrościł elfom, a w szczególności Fëanorowi, ponieważ widział w Silmarilach coś, co przerastało wszystko, co kiedykolwiek mogło powstać na Ardzie. Dla Morgotha, Silmarile były nie tylko pięknem – symbolizowały potęgę, której mógł użyć do podporządkowania sobie całego świata.
Morgoth, spiskując przeciwko Valarom, rozpoczął swoją zdradę od siania kłamstw wśród elfów, co doprowadziło do wewnętrznych napięć. Następnie, z pomocą gigantycznego pająka Ungolianty, dokonał jednej z najgorszych zbrodni – zniszczył Dwa Drzewa Valinoru, które były źródłem światła dla całej krainy.
Po zniszczeniu Drzew, Morgoth i Ungolianta wtargnęli do twierdzy Fëanora i ukradli Silmarile. Morgoth uciekł na północ, do swojej fortecy w Angbandzie, zabierając ze sobą klejnoty, które stały się symbolem jego złowrogiej potęgi. Kradzież Silmarili wywołała wielki smutek i gniew wśród elfów, a szczególnie w sercu Fëanora.
4. Przysięga Fëanora
Kradzież Silmarili zrodziła w Fëanorze nienawiść i obsesję na punkcie ich odzyskania. W porywie gniewu i rozpaczy, Fëanor złożył przysięgę, którą zaprzysięgli również jego synowie. Przysięga Fëanora brzmiała, że każdy, kto spróbuje posiąść Silmarile, zostanie przez nich zgładzony – bez względu na to, czy będzie to wróg, czy przyjaciel.
Ta przysięga była niezwykle potężna i brzemienna w skutki, ponieważ wciągnęła Noldorów w niekończące się wojny i konflikty, które rozszarpały ich społeczeństwo. Przysięga Fëanora stała się przyczyną tragedii elfów – doprowadziła do bratobójczych walk i zdrad, a także do wielkich strat w bitwach przeciwko Morgothowi.
5. Wojny o Silmarile
Po kradzieży Silmarili, Fëanor poprowadził swoich ludzi, Noldorów, z Valinoru z powrotem do Śródziemia, aby odzyskać swoje klejnoty i zemścić się na Morgothcie. Tak rozpoczęły się Wojny o Silmarile, które trwały przez całą pierwszą erę Śródziemia. Były to krwawe konflikty, które zniszczyły wiele krain i doprowadziły do upadku wielkich królestw elfów.
Morgoth, trzymając Silmarile w swojej koronie, wywoływał gniew Noldorów, ale również kusił inne rasy Śródziemia, które pragnęły zdobyć te klejnoty. Wielu próbowało zdobyć Silmarile, ale ich potęga i klątwa Fëanora sprawiły, że prawie każdy, kto ich dotknął, spotkał tragiczny los.
6. Los Silmarili
Mimo wielu prób, tylko jeden z Silmarili został odzyskany za życia Fëanora – przez Berena i Lúthien. W epickiej opowieści, Beren, człowiek, i Lúthien, elfka, wspólnie wykradli jeden z Silmarili z korony Morgotha, co stało się jednym z największych osiągnięć w dziejach Śródziemia. Beren zdołał dostarczyć klejnot do króla Thingola, co ostatecznie doprowadziło do upadku Doriathu.
Pozostałe dwa Silmarile również znalazły swoje miejsce w historii. Jeden został zdobyty przez Eärendila, półelfa, który z jego pomocą dotarł do Valinoru i błagał Valarów o pomoc w wojnie z Morgothem. To dzięki Eärendilowi Valarowie zdecydowali się interweniować, co doprowadziło do upadku Morgotha i zakończenia pierwszej ery.
Ostatni Silmaril pozostał w rękach Morgotha, a później został zatopiony w głębinach ziemi i morza. Wszystkie trzy klejnoty zostały ostatecznie utracone – jeden w niebie, drugi w ziemi, a trzeci w morzu.
7. Dziedzictwo Silmarili
Silmarile, mimo że były symbolem niesamowitego piękna i doskonałości, stały się źródłem tragedii i rozłamu wśród elfów. Przysięga Fëanora doprowadziła do bratobójczych walk i zniszczenia wielu wielkich krain. Jednak to właśnie ich historia, związana z dążeniem do odzyskania Silmarili, ukształtowała losy Śródziemia i przyniosła pomoc Valarów, która doprowadziła do pokonania Morgotha.
Podsumowanie
Silmarile to jedne z najważniejszych artefaktów w historii Śródziemia. Ich stworzenie przez Fëanora, kradzież przez Morgotha oraz tragiczne wojny, które z nich wynikły, ukształtowały losy pierwszej ery. Historia tych klejnotów, pełna piękna, ale i tragedii, ukazuje, jak wielkie rzeczy mogą przynieść zarówno cudowne twory, jak i niepohamowane pragnienie posiadania.