Eöl to jedna z najbardziej tajemniczych i mrocznych postaci mitologii stworzonej przez J.R.R. Tolkiena. Pochodzący z rodu Sindarów, zamieszkiwał samotnie głębokie cienie lasu Nan Elmoth, gdzie odciął się od świata innych elfów i pielęgnował własne, często niepokojące wartości. To postać tragiczna, ale też przerażająco silna – obdarzona umiejętnościami kowalskimi niemal równymi samemu Celebrimborowi.
Pochodzenie i charakter
Eöl był elfem z plemienia Sindarów, lecz odciął się od własnego ludu i pozostał poza granicami królestwa Thingola. Zaszył się w lesie Nan Elmoth, słynącym z głębokich cieni i wiecznego półmroku. Nazywano go Mrocznym Elfem nie tylko ze względu na miejsce zamieszkania, lecz także z powodu jego ponurego usposobienia, zamknięcia w sobie i niechęci do światła – zwłaszcza tego tworzonego przez Noldorów.
Jego nieufność do Noldorów przerodziła się w niemal obsesyjną nienawiść. Oskarżał ich o sprowadzenie cierpienia do Beleriandu. Choć sam był mistrzem w rzemiośle i tworzył niezwykłe rzeczy, w przeciwieństwie do innych elfów nie pragnął sławy ani blasku – tworzył w ciszy i cieniu.
Twórca Anglachela i Anguirela
Eöl był mistrzem metalu, a jego dzieła były legendarne. Używał żelaza meteorytowego, spadającego z nieba, by tworzyć broń o niezwykłych właściwościach. Dwa jego najsłynniejsze miecze to:
Anglachel – później przemianowany na Gurthang, użyty przez Túrina Turambara do zabicia Glaurunga, a potem do własnej śmierci.
Anguirel – bliźniaczy miecz Anglachela, który zatrzymał dla siebie.
Miecze te były czarne i błyszczały zimnym światłem – zupełnie inne niż broń elfów z Nargothrondu czy Gondolinu. Mówi się, że w metalu tlił się cień samego Eöla, co nadawało mieczom złowrogą aurę.
Historia miłości i upadku
Najbardziej znanym rozdziałem życia Eöla była jego relacja z Aredhel, siostrą Turgona z Gondolinu. Gdy Aredhel opuściła ukryte miasto i zbłądziła w lasach Nan Elmoth, Eöl ją odnalazł – i zatrzymał. Przez długi czas żyła u jego boku, jako żona, lecz nie z własnej woli. Ich synem był Maeglin, który później odegrał tragiczną rolę w historii Gondolinu.
Eöl nie pozwalał Aredhel ani Maeglinowi na opuszczenie Nan Elmoth. Gdy jednak pewnego dnia uciekli do Gondolinu, Eöl ruszył za nimi. Tam został osądzony przez Turgona. W akcie rozpaczy próbował zabić syna, lecz zabił Aredhel. Za to został skazany na śmierć. Przed egzekucją rzucił klątwę na Maeglina – i być może ta klątwa się spełniła, gdy Maeglin zdradził Gondolin Morgothowi i sam zginął w jego ruinie.
Symbolika postaci
Eöl to postać skomplikowana. Z jednej strony wybitny twórca, niemal geniusz samotności i niezależności. Z drugiej – elf, który zatracił się w izolacji i własnej ciemności. Uosabia nie tylko odrzucenie blasku i piękna, ale też destrukcyjną siłę kontroli, nienawiści i obsesji.
Jego historia to przestroga: nawet wśród elfów, istot najbliższych światłu i harmonii, rodzi się mrok, gdy zabraknie wolności i współczucia.