Radagast Bury (oryg. Radagast the Brown) to jeden z pięciu Istarich, czarodziejów wysłanych do Śródziemia przez Valarów w Trzeciej Erze. W rzeczywistości był Majarem – duchem pochodzącym z Valinoru, podległym Yavannie, Pani Natury.
Wysłany wraz z Gandalfem, Sarumanem, Alatarem i Pallando, miał za zadanie wspierać Wolne Ludy w walce przeciw rosnącej potędze Saurona.
W przeciwieństwie do Sarumana, który skupił się na władzy, czy Gandalfa, który prowadził ukrytą walkę z Cieniem, Radagast wybrał inną drogę: poświęcił się opiece nad przyrodą, zwierzętami i roślinnością Śródziemia.
Jego domeną były zielone ścieżki lasów, polany, rzeki i dzikie ostępy.
Radagast osiedlił się w Rhosgobel, w pobliżu południowych granic Mrocznej Puszczy. Miejsce to stało się jego domem i ostoją dla dzikich stworzeń.
Radagast Bury: kadr z filmowej trylogii „Hobbit” reż.Peter Jackson
Rola w historii Śródziemia
Chociaż Radagast nie odegrał kluczowej roli w otwartej wojnie przeciw Sauronowi, jego działania były istotne:
Kontakt ze zwierzętami: potrafił rozmawiać z ptakami, ssakami i innymi istotami. Dzięki jego wpływowi ptaki mogły przekazywać wieści o ruchach Cienia.
Wsparcie Gandalfa: choć nieświadomie wplątany w intrygę Sarumana (który za jego pośrednictwem zwabił Gandalfa do Orthanku), Radagast przyczynił się pośrednio do jego ratunku, bo to dzięki ptakom Gandalf zyskał pomoc od Gwaihira, Władcy Wiatrów.
Troska o naturę: w czasach, gdy Cień zatruwał ziemię, Radagast pozostawał wiernym opiekunem świata przyrody, próbując powstrzymać rozprzestrzenianie się zepsucia.
Radagast był więc swego rodzaju strażnikiem równowagi – tym, który nie walczył mieczem ani magią wprost, ale chronił to, co najbardziej kruche.
Symbolika postaci
Radagast symbolizuje czystą troskę o świat przyrody.
W przeciwieństwie do innych, nie pragnął władzy ani wpływów. Wybrał życie prostsze, skoncentrowane na istotach, których głosu nikt nie słuchał.
W interpretacjach tolkienistów Radagast często jest ukazywany jako archetyp mędrca-opiekuna: człowieka, który nie bierze udziału w wielkich bitwach, ale dba o świat w sposób cichy i bezinteresowny.
Jego wybór odwrócenia się od polityki był jednocześnie siłą i słabością – Radagast nie upadł tak jak Saruman, ale też nie odegrał wielkiej roli w Wojnie o Pierścień.
Być może jednak to on najwierniej zachował prawdziwego ducha misji Istarich: pomoc, nie dominację.
Radagast w adaptacjach filmowych
W trylogii „Władca Pierścieni” Petera Jacksona Radagast nie pojawia się bezpośrednio – jest tylko wspominany przez Gandalfa.
W trylogii „Hobbit” (2012-2014) został rozwinięty jako pełnoprawna postać, grana przez Sylvestra McCoya. W filmach pokazano go jako ekscentrycznego starca o wielkim sercu, jeżdżącego na saniach ciągniętych przez króliki i broniącego natury przed zepsuciem Dol Guldur.
W grach komputerowych (np. „Shadow of Mordor”) oraz w grach planszowych Radagast również się pojawia, często jako sojusznik wspierający głównego bohatera.
Adaptacja filmowa Jacksona uczyniła Radagasta bardziej zabawnym i przerysowanym, niż był w książkach, ale zachowała jego kluczowe cechy: miłość do przyrody, empatię i niechęć do przemocy.
Ciekawostki o Radagaście
Tolkien pisał o nim stosunkowo mało – Radagast pojawia się głównie w „Władcy Pierścieni” i „Niedokończonych Opowieściach”.
Wśród Valarów był związany szczególnie z Yavanną – Panią Wszelkiej Zieleni.
Jego imię pochodzi ze staroangielskiego i oznacza coś w rodzaju „opiekuna lasów” lub „sługi natury”.
Według niektórych interpretacji Radagast mógł po zakończeniu Wojny o Pierścień powrócić do Valinoru – choć Tolkien pozostawił jego los otwarty.
Podsumowanie
Radagast Bury to jedna z najciekawszych i najbardziej tajemniczych postaci Śródziemia.
Chociaż nie brał udziału w największych bitwach i nie stał na czele armii, jego rola jako obrońcy natury, mędrca i sprzymierzeńca Gandalfa była nie do przecenienia.
Jego przykład pokazuje, że w walce z Cieniem potrzebne są nie tylko miecze i magia, ale też serca gotowe chronić to, co niewidzialne i zapomniane.
Radagast Bury – czarodziej, który wybrał naturę ponad władzę.